Act in favouris of the Erle of Orknay

30. In the parliament haldin at Edinburgh, the ellevint day of August the yeir of God jM vjC and sevin yeiris, be vertue of ane speciall commissioun grantit be oure soverane lord to that effect under his majesteis great seall of the date at his hienes court of Theobaldis, the threttene day of Julii last bipast 1607, comperit personalie Schir Thomas Hamyltoun of Bynnie, knycht, advocat to oure soverane lord, and in presens of the haill estaittis of parliament producit ane summondis of foirfaltrie rasit at the instance of the said lord advocat for his hienes interes, aganis Patrik, erle of Orkney, quhairof the tennoure followes:

Jacobus Dei gratia Magne Brittannie Francie et Hibernie rex fidei defensor dilectis nostris leoni regi armorum, Ilay, Albanie, Ross, Rothesay, Snawdoun, Merchmond herauldis, Dauidi Brysoun Alexandro Dowglas Jacobo Chalmeris et magistro Willelmo Stewart clavigeris, Ormound Bute Unicorne Carrik signiferis, nuntiis ac eorum cuilibet coniunctim et diuisim vicecomitibus nostris in hac parte salutem. Mandamus vobis et precipimus quatenus legitime et peremptorie summoneatis Patricium Orcadum comitem personaliter si eius personalem presentiam commode habere poteritis, sin minime per publicam proclamationem apud crucem foralem de Edinburgh et portum vulgo lie schore et peir of Leith, virtute literarum dispensationis dominorum nostri secreti consilii, quod compareat coram nobis nostroue commissionario regni nostri Scotie nostroque iusticiario et tribus dicti regni statibus in parliamento nostro apud Edinburgh vel vbi nos dictumve nostrum commissionarium iusticiarium et dicti regni nostri ordines convenire contigerit tenendo vicesimo die mensis Martii proxime futuri hora causarum cum continuatione dierum ad respondendum nobis seu iusticiario nostro in prefato nostro parliamento et ad instantiam dilecti et fidelis nostri consiliarii Thome Hammyltoun de Monkland militis advocati nostri pro nostro interesse, pro ipsius Patricii Orcadum comitis nefariis et proditoriis lese maiestatis criminibus infrascriptis per ipsum et alios eius mandato auxilio persuasione consilio et ratihabitione perpetratis et commissis, et quorum conscius et particeps arte et parte fuit et est, necnon ad videndum et audiendum se per nos dictumue nostrum commissionarium et iusticiarium ac tres dicti regni nostri status decerni et ordinari crimen lese maiestatis commississe, penasque illi legibus constitutas vite scilicet terrarum et bonorum omnim aliorumque infrascriptorum amissionem incurrisse, ob causas et rationes subsequentes, quia per nos multosque nostros serenissimos predecessores Scotie reges dictique regni ordines in diuersis parliamentis statutum est aliisque nostris aliarumque gentium equis receptisque legibus constitutum est quod quicunque contra regis personam maiestatem vel authoritatem proditionis et lese maiestatis crimen commiserit, vel regiam authoritatem in se susceperit vel privatus pro potestate magistratus quid sciens dolo malo gesserit id vite terrarum et bonorum omnium amissione luet; ac vero manifestum est dictum Patricium Orcadum comitem contra nos authoritatem nostram maiestatemque proditionis et lese maiestatis plurima crimina subsequentia commississe et nostram maiestatem et authoritatem proditorie usurpasse, et dolo malo pro potestate et magistratu ea que summi imperii sunt proditorie gessisse, cum enim solius summi principis sit leges condere et promulgare, et penam mortis exilii aut perduellionis earunem violatoribus constituere; tamen dictus Patricius Orcadum comes nostra maiestate et authoritate spreta et violata nobis inconsultis insciisque ac summum nostrm imperium proditorie usurpans legem condidit et mense Martii aut eo circa anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo quinto, per tube sonum proditorie proprio suo nomine promulgauit nequis Orcadum incola aliusve vllus illuc appellens ensem pugionem cultrum aliaue quelibet arma sine ipsius licentia sub pena mortis ferret, et ob dicte sue constitutionis violationem dictus Patricius mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo quinto Joannem Orcadum magistrum fratrem suum liberum nostrum subditum violenter et proditorie cepit et arctissime custodie mandauit; ac etiam Willelmum Tod civem Edinburgensem dicto anno ob eandem causam cepit et compedibus vinctum crudeliter et proditorie diutissime captum detinuit. Secundo dictus Patricius Orcadum comes mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo quinto, ac etiam mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo octauo, necnon mense [...] anno Domini millesimo sexcentesimo statuit et publico edicto proditorie promulgauit ne quis Orcadum incola nobis nostreue sessionis aut secreti consilii dominis vel iusticiario aliisue quibuslibet summe authoritatis iudicibus nostris de vlla iniuria sibi allata conqueratur aut vllam litem moueat, aut vlla de re civilem vel criminalem actionem intentet aut prosequatur coram vllo alio iudice quam dicti Patricii deputatis, ac plurimos Orcadum incolas generosos eidem subscribere et consentire compulit, sub pena amissionis omnium terrarum et bonorum suorum ac precipue exilii; et Gulielmum Bannatyne de Gersay ob dicte constitutionis sue transgressionem mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo quinto proditorie cepit literas nostras assecuramenti et cautionis de non offendendo (vulgo oure letteris of lauborrowis) illi eripuit easque proditorie lacerauit et combussit, ac nuncium nostrum ob earundem executionem in vincula coniecit, ac nouo et invsitate crudelitatis tormento a se invento (vulgo lie caschelawes) seuissime et proditorie subiecit, ac dictum Willelmum Bannatyne proditoria sua sententia in perpetuum exilium Orcadibus exigit. Tertio dictus Patricius dictarum insularum incolas omnes generosos et cives honestiores ac seruos suos domesticos scripto manibus ipsorum subscripto obligare se proditorie coegit, quod si quis vllum de eo sermonem contumeliosum audiuerit, aut vllam querelam de ipsius seuitia iniquitate iniuriis aut tyrannide a quouis prolatum intellexerit, ea infra viginti quatuor horas dicto Patricio se renunciaturos sub pena confiscationis omnium terrarum et bonorum suorum et perpetuo suorum et posterorum exilio, vel si quis vllum inimicorum dicti Patricii receptauerit aut vllo auxilio iuuerit vt parem penam subeat; dicto denique scripto eos omnes proditorie astrinxit vt vllum illiusque omnes causas ac negotia quelibet contra omnes mortales nemine, ac ne nobis quidem exceptis, foueant iuuent ac tueantur. Quarto dictus Patricius Orcadum comes mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo secundo, commissionem locumtenentis a nobis sibi concessam proditorie fingens ac opera Andree Martene serui sui iussu dicti Patricii nostre manus subscriptione proditorie simulata et ficta, ac signeto nostro pariter ficto, authoritatem nostram eo pretextu proditorie usurpans, publica proclamatione ad sonum tube edita ac si legitimam commissionem a nobis concessam habuisset, cum re vera nulla vnquam a nobis vel petita vel data fuisset, omnibus dictarum insularum incolis sub pena lese maiestatis imperauit vt sumptis armis frequentes convenirent suo imperio veluti nostro commissionario ac locumtenenti parerent, ac arcem Kirkwallensem obsiderent ac dicte arcis custodes proditorie commissionis atque edicti nostro nomine editi metu territos arcem sibi tradere coegit. Quinto dictus Patricius tributa quod solius summi principis est dictarum Orcadum insularum et Zetlandie incolis proditorie imposuit et crudeliter exegit nimirum mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo quarto et mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo quinto summam viginti mille mercarum et mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo sexto aliud tributum viginti mille librarum excedens eisdem Orcadum et Zetlandie incolis imposuit, ac renuentes soluere terrarum et bonorum severissima districtione cum summo eorum damno eadem ab invitis severissime crudeliterque sine vlla inopie insulanorum commiseratione exegit ac etiam mense [...] anno Domini nonagesimo quinto aliud ingens et intollerandum tributum summe viginti mille librarum ad coemendum sibi ingentem navem eisdem indixit. Sexto dictus Patricius mense Nouembri anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo octauo multis convocatis hominibus armatis et in centurias sub ducibus et signis proditorie distributis bellum contra Michaelem Balfour de Montquhanie liberum et fidelem subditum nostrum proditorie movit ac dicti Michaelis arcem de Nowttand omni hostilitatis genere obsedit ac ferro flammis et tormentis bellicis eandem dies noctesque diverberans invadensque tandem obsessos per vim instantis crudelissime mortis motum eandem illi tradere coegit eosque captiuos abduxit et per multos dies proditorie detinuit. Septimo dictus Patricius Orcadum comes mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo primo et nonagesimo secundo cum Francisco quondam Bothuelie comite perduellionis tunc damnato consilia contra nos proditorie communicauit ac crebris nuntiis nostrorum consiliorum et actionum eum certiorem reddidit, et magnis pecuniarum summis per quondam Henricum Colvill Patricii domesticum missis, quibus milites contra nos conducti fuerunt dictum Franciscum contra nos proditorie et hostiliter iuuit, ac etiam dictus Patricius cum Magistro Joanne Colvill notario damnato et publice denunciato rebelle sepe convenit consilia communicavit eorumque dictum Franciscum quondam Bothuelie comitem literis per Georgium Traill dicti Patricii domesticum missis mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo quarto monuit, ac complures milites suis stipendiis conductos dicto Magistro Joanni Colvill nostro rebelli satellites custodes et defensores dicto mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo [nonagesimo] quarto et diuersis aliis mensibus et annis dicto Magistro Joanne rebelle existente adhibuit. Octavo dictus Patricius Orcadum comes inueteratum in animo suo nostri contemptum tot proditoriis factis suprascriptis expressisse contentens mense [...] anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo septimo cum amicorum literis monitus fuisset quantum nos tyrannide sua adversus inopes et fideles subditos nostros offenderit et quo a nobis veniam facilius impetraret, vt bona contra ius fasque illis erepta restitueret et reuocata exilii iniusta sententia domos suas reverti et prediis bonisque suis in futurum pacifice vti ac frui pateretur, contumeliose ac proditorie respondit recte facturos amicos suos si nobiscum agant nobisque et suauissime coniugi nostre persuadeant ne vllis literis exules et rebelles suos illi commendemus se enim nec velle nec posse vllum fauorem aut delictorum veniam in gratiam nostram iis concedere quod si quid severius contra eum statuerimus factur´ se vt reditus eorum fundos patrimoniales et dominicales ipsamque coronam nostram impendamus consumamusque priusquam vllum quid contra anima sui libitum efficere cogamus. Nono dictus Patricius Orcadum comes mense Decembri anno Domini millesimo quingentesimo nonagesimo quarto domini Jacobi Stewart de Gramsay in claustram que sola post alia omnia illius loci edificia dicti Patricii tyrannide diruta seruis dicti Jacobi refugium restabat immaniter obsidens atque eandem cum dicti Jacobi seruis per seruos suos domesticos et milites stipendiarios expresso suo mandato illuc missos proditorie incendendam et flammis destruendam curauit. Decimo dictus Patricius Orcadum comes nullam nostre maiestatis prerogatiuam non usurpans mense [...] anno Domini millesimo quigentesimo nonagesimo octauo cogitationis vllius contra se facinoris penam mortem constituens Thomam Paplay et Gulielmum Spaner ob initam contra se factionem et necis sue consilium in ius vocatos ob eam solam causam a suis deputatis convictos et condemnatos capite mulctauit, et Dauidem Angusium ob dicti consilii allegatam scientiam et celationem pariter capite plectendum curauit. Vndecimo dictus Patricius rebellis existens et ad cornu nostrum denunciatus propter literarum et mandatorum nostrorum regiorum contemptum et inobedientiam cum de more et secundum regni nostri leges et consuetudinem nos et secreti consilii nostri domini alias literas nostras direxissemus dicto Patricio Orcadum comiti ob predictas rebelliones sub pena proditionis et lese maiestatis imperaretur vt arces suas nuncio nostro dictarum literarum executori nostro nomine redderet, seque in arcem nostram Blaknessam captiuum tuto custodiendum sisteret, ac nuntius ac tubicensem Kirkwallam ad exequendas dictas literas venissent, per capitaneum Henricum Blak dicti comitis domesticum hospitio suo egredi sub pena mortis prohibiti quoad dictus Patricius de causa aduentus illorum certior factus voluntatem suam de ea re significaret, sequenti die nimirum [...] mense Octobris anno Domini millesimo sexcentesimo quarto dicto tubicine captiuo vt prius in hospitio dicti Patricii iussu et mandato retento et solo nuntio literas ad crucem de Kirkwall proclamare privatim permisso, dictus Patricius Orcadum comes dictarum literarum nostrarum mandatum imperiumque nostrum proditorie contempsit, nec vnquam post dictarum literarum nostrarum executionem ad dictam arcem Blaknessam accessit, aut vlli custodie nostre se tradidit, sed omnia pro arbitrio suo ac imperio in dictis Orcadicis et Yetlandie insulis continuo ab eo tempore contemptim et proditorie que voluit gessit; quibusquidem criminibus predictis ac eorum vnoquoque dictus Patricius comes Orcadum proditionis et lese maiestatis crimen commisit ac penas legibus constitutas iisdem meruisse incurrisse et sustinere decerni debet, et propterea dictus Patricius comes Orcadum ad videndum et audiendum per nos nostrumue commissionarium et iusticiarium ac tres regni nostri status decerni declarari et ordinari se predicta lese maiestatis et proditorie rebellionis crimina respectiue perpetrasse et commississe et eorum conscium et participem (vulgo airt et pairt) fuisse et esse, ideoque penas dictis criminibus de iure competentes ferre et subire debere, vite scilicet et bonorum omnium mobilium et immobilium terrarum et tenementorum honorum dignitatum aliorumque omnium amissionem et confiscationem, dictasque terras tenementa predia bonaque omnia mobilia et immobilia iura honores dignitates aliaque omnia ad dictum Patricium spectantia et pertinentia vel que ad illum spectare vel pertinere vllo modo poterint, nobis confiscari ad nos pertinere et perpetuo nobiscum in proprietate remanere, et vlterius in premissis respondendum et iuri parendum, intimando dicto Patricio Orcadum comiti quod si dictis die et loco cum continuatione dierum comparuerit siue non nos dictusque noster commissionarius ac iusticiarius in premissis iusticia mediante procedemus et procedet. Insuper summoneatis [...] ad comparendum coram nobis nostroue commissionario ac iusticiario in dicto nostro parliamento dictis die et loco hora causarum cum continuatione dierum ad perhibendum fidele testimonium in premissis sub pena et presentes literas debite executas et indorsatas earundem latori reddatis, et vos qui presentes executi fueritis sitis ibidem dictis die et loco cum continuatione dierum coram nobis nostroue commissionario ac iusticiario portantes vobiscum vestre summonitionis testimonium in scriptis pro premissis seu ipsos testes. Ad quod faciendum vobis et vestrum cuilibet coniunctim et diuisim vicecomitibus nostris in hac parte plenariam committimus potestatem. Datum sub testimonio nostri magni sigilli apud Edinburgh primo die mensis Januarii anno Domini millesimo sexcentesimo sexto, et regni nostri annis tricesimo nono et tertio.

Upoun the productioun of the quhilk summondis abonewrittin and executiounes thairof, the said Schir Thomas Hamyltoun, advocat to oure soverane lord, askit instrumentis. And immediatlie thaireftir, in presens of the saidis estaittis, Maister Alexander King, procuratour for the said Patrik, erle of Orknay, producit his hienes letter and warrand underwrittin, supersignet with his majestes hand, off the quhilk the tennoure followes:

James R[ex]. Schir Thomas Hammyltoun of Bynnie, knycht, oure advocat, we great yow weill. Forsamekill as it is understand to ws that thair is ane summondis of foirfaltour intentit aganis oure cousing Patrik, erle of Orkney, mair summarlie nor is accustumit in sic caises, and that the reasounes contenit thairintill ar altogidder fals and frivoulous and for the maist pairt alreadie decydit so in counsall, it is, thairfoir, oure plesure that upoun the sight heirof ye compeir in oure nixt sessioun of parliament haldin thair in oure countrey of North Britane befoir oure thrie estaittis, and thair eftir calling of the said summondis, renunce the same jure lite et causa, and crave ane act of oure parliament to be extendit thairupoun as ye will answer to ws; wheiranent this present sall be youre sufficient warrand and to oure thre estaittis. Gevin at oure courte in Whythall, the nyntene day of November 1606.

The quhilk letter and warrand being publictlie red in presens of the saidis estaittis, the said lord advocat askit instrumentis upoun the productioun and contentis thairof, and conforme to the samin warrand, and for obedience thairof, the said advocat in oure soverane lordis name renuncit the foirsaid summondis of foirfaltrie and haill actioun and ressones thairin contenit competent to his majestie juri liti et cause, conforme to the desyre of the said warrand aboneinsert in all pointis, and protestit that the samin letter be insert in the buikis of parliament for his and the saidis estaittis warrand in the said mater; to the quhilkes haill premises the saidis estaittis hes interponit and interponis thair authoritie.

  1. NAS, PA2/17, f.21v-23r. Back